مرکز تحقیقاتی"بروکینگز"آمریکا، به عربستان سعودی هشدار داد که در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های بزرگی مواجه خواهد شد که آینده آل‌سعود را دچار خطرات جدی می‌کند.

"لی نولان"کارشناس و پژوهشگر مرکز تحقیقات بروکینگز که به گرایش‌های شدید خصمانه‌اش علیه محور مقاومت معروف است، بتازگی پژوهشی درباره چالش‌های پیشروی حاکمیت آل‌سعود در عربستان ونحوه تعامل آل‌سعود با این چالش‌ها و بازتاب‌های آن بر این خاندان طی سال‌های نزدیک آتی انجام داده که نشان می‌دهد، کاخ سفید تا چه اندازه نسبت به خطراتی که آینده آل سعود را تهدید می‌کند، نگران است.

در این پژوهش آمده است: برخلاف باور عمومی که اظهار می‌کند،"نفت"، آل سعود را از خشم و غضب مردمی در امان نگه‌می‌دارد،‌ اما واقعیت امر این است که با وزیدن نسیم انقلاب در منطقه خاورمیانه عربستان نیز با فشارهای بسیاری به خاطر رژیم سنتی حاکمش مواجه است و برای مقابله با این تغییر و تحولات باید دید که رژیم حاکم بر عربستان تا چه اندازه توان رویارویی با این چالش‌های فزاینده را دارد. اگر بسیاری از داده‌ها حکایت از آن دارند که ناآرامی‌ها و اعتراض‌های اجتماعی تا آینده نزدیک در عربستان محدود و غیرتاثیرگذار باقی خواهند ماند، اما در همان حال نشانه‌هایی وجود دارد که ثابت می‌کند،‌ عوامل نهفته در پس عدم استقرار و ثبات در عربستان همچنان در حال تشدید و افزایش هستند و اگر راهی برای درمان آنها یافت نشود، بویژه در راستای برخی حوادث تاثیرگذار مانند بحران خلافت، به زودی آل سعود با چالش‌های لاینحلی مواجه خواهد شد که از جمله این عوامل در حال تشدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشروعیت

آل سعود در تبیین مشروعیت حاکمیت خود بر عربستان به عوامل تاریخی و قبیله‌ای و دینی استناد می‌کنند و پادشاه با حمایت و پشتیبانی علمای مذهبی بر تخت نشسته و سلطنتش مشروعیت می‌یابد، اما باید توجه داشت رابطه دین و سیاست در عربستان شمشیری دو لبه‌ای است به این معنا که دین در عین دادن مشروعیت به پادشاه می‌تواند، آن را هم از پادشاه سلب کند‌، این درحالی است که خود این علما دارای دیدگاه‌ها و گرایشات متفاوتی هستند که خود آنها را به چند دسته تقسیم می‌کند و همین عامل موجب تزلزل قدرت سیاسی در کشور آل سعود می‌شود.

بیکاری

میانگین در عربستان سعودی به 20درصد می‌رسد،‌ درحالی که فرصت‌های شغلی برای زنان همچنان بسیار محدود است و با وجود بالا رفتن قابل توجه قیمت جهانی نفت با این حال میانگین تولید ناخالص داخلی در این کشور نامطلوب و در مرتبه یکی مانده به آخر در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است.

وعده‌های دروغین

تمام وعده‌های اصلاحاتی که پس از جنگ خلیج (فارس) داده شد، همه دروغ و واهی بوده‌ و قانون تاکنون هیچ‌گونه آزادی برای شهروندان سعودی مانند آزادی بیان یا تشکل‌های سیاسی را قائل نشده است.

جوانان

جوانان سعودی هم اکنون نیروی فشاری علیه حکومت تشکیل داده و خواستار افزایش حق و حقوق مطالبات خود از جمله خدمات رفاهی و اجتماعی هستند که بالا رفتن سطح سواد و آگاهی‌ سهم بسزایی در این امر دارد.

خاندان حاکم

مشخص نیست جانشین ملک عبد الله‌،‌ پادشاه کنونی کدامیک از شاهزادگان سعودی و دارای چه دیدگاه و گرایشی است و آیا می‌تواند در میان سعودی‌ها مصداقیت لازم را داشته باشد تا هنگام دادن وعده‌های اصلاحات اجتماعی و اقتصادی شهروندان سعودی او را باور داشته باشند.

انقلاب‌های عربی

با سقوط رژیم‌های حاکم در تونس و مصر هم اکنون تمام نگاه‌ها متوجه عربستان سعودی است و بسیاری منتظر تغییر و تحولات عمیق در عربستان هستند.

اقلیت‌ها

برآورد می‌شود 5 تا 15 درصد جمعیت عربستان را اقلیت‌ها تشکیل دهند که در انزوا و محرومیت بسرمی‌برند که از جمله این اقلیت‌ها باید از شیعیان عربستان یاد کرد.

منافع آمریکا

منافع آمریکا در عربستان ایجاب می‌کند، کاخ سفید تمایل چندانی به واداشتن آل سعود به ایجاد اصلاحات سیاسی در این کشور نداشته باشد، این درحالی است که جنگ‌هایی که کاخ سفید در افغانستان و عراق داشته دید جریان ارتجاعی عربستان را نسبت به آمریکا و اصلاحاتش منفی کند. از سوی دیگر نیروهای اصلاح‌طلب کنونی عربستان خواهان رهایی آل سعود از وابستگی به عربستان هستند که این امری مورد پسند کاخ سفید نیست. براین اساس و به مرور زمان ریاض باید در انتظار افزایش ناآرامی‌ها در کشور باشد.